Szukaj
Company locations
The whole picture – with just a single click. Find out here where our branches are located, what services they offer and how to contact them.
FAQ dotyczące licencji opakowaniowych
Tutaj znajdą Państwo odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące licencji opakowaniowych i obowiązku udziału w systemie recyklingu opakowań w Niemczech.
Mają Państwo jeszcze pytania dotyczące licencjonowania opakowań? Oto kilka dodatkowych odpowiedzi.
Co oznacza licencja opakowaniowa?
W Niemczech pojęcie „licencja opakowaniowa” odnosi się do obowiązku uzyskania licencji lub rejestracji w celu wprowadzania opakowań do obrotu, aby spełnić wymagania ustawy o opakowaniach (VerpackG). VerpackG to niemiecka ustawa regulująca odpowiedzialność za odpady opakowaniowe i zapewniająca ich prawidłowe zbieranie, recykling i utylizację.
Firmy lub producenci, którzy wprowadzają opakowania na rynek niemiecki, są zobowiązani do rejestracji w Centralnym Rejestrze Opakowań (Zentrale Stelle Verpackungsregister – ZSVR) oraz do uiszczania opłat licencyjnych. Opłaty te służą pokryciu kosztów związanych ze zbieraniem i utylizacją odpadów opakowaniowych oraz wspierają realizację celów recyklingowych wynikających z VerpackG.
Dokładne wymagania oraz wysokość opłat licencyjnych mogą się różnić w zależności od rodzaju, materiału oraz ilości opakowań wprowadzanych przez daną firmę na rynek. Ważne jest, aby przedsiębiorstwa, które stosują opakowania lub wprowadzają je do obrotu w Niemczech, przestrzegały przepisów VerpackG, aby uniknąć kar pieniężnych lub innych konsekwencji prawnych.
Przestrzeganie tych przepisów jest istotne, aby zapewnić właściwe gospodarowanie odpadami opakowaniowymi i przyczynić się do ograniczenia wpływu materiałów opakowaniowych na środowisko. Firmy powinny zwrócić się do Centralnego Rejestru Opakowań (ZSVR), aby uzyskać dokładne informacje na temat licencji opakowaniowej i związanych z nią wymogów. Eksperci z EKO-PUNKT również chętnie służą doradztwem.
Czy istnieje różnica między licencjonowaniem opakowań a udziałem w systemie dualnym?
Nie, obie nazwy oznaczają to samo. Chodzi jedynie o różne sformułowania. „Licencjonowanie opakowań” to potoczne określenie, natomiast „udział w systemie recyklingu opakowań” to oficjalne określenie używane w przepisach prawa.
Dlaczego licencjonowanie opakowań jest ogólnie ważne?
Licencjonowanie opakowań stanowi istotny wkład w zrównoważony rozwój, ponieważ Państwa wkład finansowy ostatecznie zapewnia, że opakowania i zawarte w nich surowce mogą być poddawane recyklingowi. Opłaty licencyjne gwarantują, że systemy dualne mogą udostępniać niezbędne struktury do recyklingu – czyli zbiórkę, sortowanie i przetwarzanie odpadów.
Opakowania należą do najczęściej występujących rodzajów odpadów w Niemczech – i ich ilość stale rośnie. Ponadto produkcja opakowań w dużych ilościach wymaga pierwotnych surowców – na przykład ropy naftowej w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych. Już choćby z tego powodu korzystne jest ponowne wykorzystanie opakowań wyrzucanych przez konsumentów końcowych, aby wytwarzać z nich surowce wtórne.
To z kolei stanowi istotny wkład nie tylko w ochronę pierwotnych zasobów, lecz także w redukcję emisji CO2, a tym samym w ochronę klimatu.
Co oznaczają różne określenia takie jak „opakowanie usługowe” (Serviceverpackung), „opakowanie jednostkowe/sprzedażowe” (Verkaufsverpackung) czy „opakowanie wysyłkowe” (Versandverpackung)?
W niemieckim prawie opakowaniowym (Verpackungsgesetz) rozróżnia się kilka kategorii opakowań, ponieważ od tego zależą obowiązki producentów i sprzedawców:
Verkaufsverpackung (opakowanie jednostkowe/sprzedażowe)
To opakowanie, które trafia bezpośrednio do konsumenta wraz z towarem – np. butelka napoju, puszka konserwy, karton płatków śniadaniowych.
Serviceverpackung (opakowanie usługowe)
To opakowania, w które produkt jest pakowany dopiero w punkcie sprzedaży, aby przekazać go klientowi – np. torby papierowe lub plastikowe w piekarni, kubki na kawę na wynos, tacki w restauracjach szybkiej obsługi.
Versandverpackung (opakowanie wysyłkowe)
To opakowania używane przy sprzedaży wysyłkowej i handlu internetowym, np. kartony wysyłkowe, foliopaki, materiały wypełniające do ochrony towarów podczas transportu.
Umverpackung (opakowanie zbiorcze/ozdobne)
Opakowanie, które grupuje kilka jednostkowych produktów lub pełni funkcję marketingową – np. kartonik łączący kilka tubek pasty do zębów albo ozdobne pudełko prezentowe.
Transportverpackung (opakowanie transportowe)
Opakowanie używane wyłącznie do transportu między producentem a sprzedawcą, nieprzeznaczone dla konsumenta końcowego – np. palety, duże kartony zbiorcze.
Każdy rodzaj opakowania może podlegać innym obowiązkom rejestracyjnym i licencyjnym w systemie dualnym.
Co oznacza „pierwszy wprowadzający” (Erstinverkehrbringer) w odniesieniu do opakowań?
„Pierwszy wprowadzający (Erstinverkehrbringer)” to pojęcie z ustawy o opakowaniach. Oznacza ono osoby fizyczne lub prawne, które po raz pierwszy wprowadzają na rynek niemiecki produkt w opakowaniu lub towar zapakowany. Jeżeli zgodnie z ustawą pełnią Państwo tę rolę, są Państwo odpowiedzialni za przestrzeganie przepisów ustawy o opakowaniach. Oznacza to między innymi, że opakowanie musi zostać włączone do systemu dualnego oraz że należy dokonać jego licencjonowania.
Z tym wiąże się obowiązek uiszczenia przez pierwszego wprowadzającego w Niemczech opłaty uczestnictwa (opłaty licencyjnej) na rzecz systemu dualnego. Środki te finansują zagospodarowanie odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych lub podobnych miejscach powstawania odpadów. Należą do nich m.in. obiekty noclegowe, stołówki, kuchnie zbiorowe, piekarnie oraz zakłady rzemieślnicze i leśne.
Status pierwszego wprowadzającego może dotyczyć różnych uczestników rynku, takich jak producenci, importerzy czy sprzedawcy. Nie ma przy tym znaczenia, jakimi produktami Państwo handlują. Jeżeli np. prowadzą Państwo sklep internetowy z ceramiką i wysyłają towary w opakowaniach wysyłkowych, mogą Państwo również stać się pierwszym wprowadzającym. Warunkiem jest to, że dane opakowanie wcześniej nie zostało jeszcze wprowadzone na rynek niemiecki.
Kto zgodnie z ustawą o opakowaniach jest końcowym odbiorcą (Endverbraucher)?
Ustawa o opakowaniach stanowi, że wszystkie opakowania muszą być licencjonowane, jeżeli typowo trafiają do prywatnego końcowego odbiorcy. Do tej kategorii „prywatnych końcowych odbiorców” zaliczane są jednak również instytucje, które na pierwszy rzut oka trudno by tak zakwalifikować. Przykładem są restauracje czy stołówki.
Co się stanie, jeśli nie wywiążę się z obowiązku uczestnictwa w systemie dualnym?
Skutki niewywiązania się z obowiązku uczestnictwa w systemie dualnym
Zakaz sprzedaży
Produkty nie mogą być sprzedawane w Niemczech, dopóki nie zostanie wykazana ważna umowa uczestnictwa w systemie.
Platformy handlowe (np. Amazon, eBay) blokują oferty, jeśli brakuje numeru LUCID.
Kary pieniężne
Naruszenia mogą skutkować wysokimi karami pieniężnymi – nawet do 200 000 €.
Wezwania i pozwy
Konkurenci lub stowarzyszenia ochrony konkurencji mogą wystąpić z roszczeniami prawnymi z powodu braku uczestnictwa w systemie, co często prowadzi do dodatkowych kosztów (honoraria adwokackie, kary umowne).
Utrata reputacji
Brak zgodności z przepisami dotyczącymi recyklingu jest publicznie widoczny w rejestrze LUCID, co może negatywnie wpływać na postrzeganie firmy przez klientów i partnerów biznesowych.
Podsumowanie
Brak uczestnictwa w systemie = brak legalnej sprzedaży, ryzyko wysokich kar pieniężnych oraz roszczeń prawnych.
Co dokładnie oznacza recykling?
Recykling to proces, w którym odpady są zbierane, przetwarzane i przekształcane w nowe produkty. Głównym celem recyklingu jest oszczędzanie zasobów, ograniczanie ilości odpadów oraz minimalizowanie wpływu na środowisko. Odbywa się to poprzez ponowne wykorzystanie materiałów zamiast ich zwykłego wyrzucania.
Proces recyklingu zazwyczaj obejmuje następujące etapy:
Zbieranie
Odpady, takie jak papier, szkło, plastik, metal i odpady organiczne, są zbierane i transportowane do zakładu recyklingowego.
Sortowanie
Zebrane materiały są sortowane i rozdzielane w zakładzie recyklingowym. Może to odbywać się ręcznie lub w sposób zautomatyzowany.
Przygotowanie
Posegregowane materiały są czyszczone i odpowiednio przygotowywane do ponownego wykorzystania przy produkcji nowych wyrobów. Może to obejmować topienie metali, rozdrabnianie plastikowych butelek lub makulatury.
Produkcja nowych produktów
Przetworzone materiały są wykorzystywane w fabrykach do wytwarzania nowych produktów. Na przykład z recyklingowanych butelek plastikowych można produkować nowe wyroby z tworzyw sztucznych, a z makulatury nowe wyroby papierowe.
Recykling pomaga zmniejszyć obciążenie środowiska, ponieważ wymaga mniej zużycia zasobów i energii niż produkcja z surowców pierwotnych. Przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów składowanych na wysypiskach i ogranicza negatywne skutki związane z wydobyciem oraz przetwarzaniem surowców naturalnych. Ponadto recykling może zmniejszać zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych, ponieważ produkcja z materiałów wtórnych jest często mniej energochłonna niż z nowych surowców.
Czym jest LUCID?
LUCID to baza danych utworzona przez fundację „Zentrale Stelle Verpackungsregister” (ZSVR). Jeśli Państwa firma produkuje opakowania, handluje nimi lub sprzedaje produkty w opakowaniach, musi zostać zarejestrowana w systemie LUCID i umieścić tam informacje dotyczące licencji opakowaniowej. Dzięki temu LUCID w znacznym stopniu umożliwia ZSVR oraz Federalnemu Urzędowi Ochrony Środowiska (Umweltbundesamt) kontrolowanie, czy przedsiębiorstwa przestrzegają przepisów ustawy o opakowaniach.
Jaką rolę pełni Zentrale Stelle Verpackungsregister (ZSVR)?
ZSVR to centralna instytucja nadzorująca w Niemczech przestrzeganie przepisów ustawy o opakowaniach (Verpackungsgesetz). Jej główne zadania to:
Prowadzenie rejestru LUCID
każda firma wprowadzająca na rynek opakowania musi się tam zarejestrować.
Kontrola i nadzór
ZSVR sprawdza, czy przedsiębiorstwa wywiązują się z obowiązków rejestracyjnych i uczestnictwa w systemach dualnych.
Zapewnienie przejrzystości
dzięki publicznemu rejestrowi konsumenci i konkurenci mogą sprawdzić, kto działa zgodnie z prawem.
Współpraca z urzędami
ZSVR współpracuje m.in. z Federalnym Urzędem Ochrony Środowiska (Umweltbundesamt), aby egzekwować przepisy i w razie potrzeby nakładać sankcje.
W praktyce ZSVR pełni więc funkcję kontrolną i regulacyjną, gwarantując, że wszyscy uczestnicy rynku opakowań w Niemczech stosują się do tych samych zasad.
Dla kogo obowiązuje ustawa o opakowaniach (Verpackungsgesetz)?
Ustawa o opakowaniach obowiązuje zasadniczo producentów, jednak pojęcie producenta zostało w niej ujęte bardzo szeroko i obejmuje również podmioty, które nie biorą bezpośredniego udziału w procesie produkcji samych opakowań.
Producenci opakowań
muszą stosować się do przepisów ustawy.
Firmy handlowe i sprzedawcy internetowi
są również objęci obowiązkiem, jeśli napełniają opakowania towarami i po raz pierwszy wprowadzają je na rynek w celach komercyjnych. Dotyczy to nie tylko sprzedaży produktów klientom, ale także działań promocyjnych, takich jak darmowe próbki.
Jeśli importujesz towary już zapakowane, przepisy ustawy również mają zastosowanie. Kluczowe jest to, że opakowania te ostatecznie trafiają jako odpady do konsumentów końcowych lub podobnych odbiorców.
Do takich „porównywalnych odbiorców” zalicza się m.in.:
piekarnie,
duże kuchnie i stołówki,
zakłady rzemieślnicze,
przedsiębiorstwa leśne.
Z punktu widzenia ustawy są one traktowane jak gospodarstwa domowe. Oznacza to, że musisz licencjonować swoje opakowania i zgłaszać ilości w systemie LUCID, jeśli takie podmioty należą do twoich klientów.
Ustawa o opakowaniach dotyczy nie tylko firm mających siedzibę w Niemczech. Jeśli twoja firma działa za granicą, ale wprowadza opakowania na rynek niemiecki, również masz obowiązek przeprowadzić licencjonowanie opakowań, tak jak przedsiębiorstwa niemieckie.
Kiedy potrzebna jest licencja opakowaniowa?
Jeżeli zgodnie z definicją zawartą w ustawie o opakowaniach (Verpackungsgesetz) należysz do grona producentów, masz obowiązek przeprowadzić licencjonowanie opakowań i zarejestrować się w systemie LUCID, podając wymagane dane. Oznacza to, że musisz dokonać rejestracji, jeśli jesteś producentem opakowań lub działasz jako sprzedawca, importer albo sprzedawca wysyłkowy/online wprowadzający na rynek towary w opakowaniach.
Jeśli produkujesz lub sprzedajesz opakowania usługowe (Serviceverpackungen), które Twoi klienci biznesowi napełniają towarami w bezpośrednim sąsiedztwie punktu sprzedaży (Point of Sale), możesz również potrzebować licencji opakowaniowej. W takim przypadku klient ma możliwość przeniesienia obowiązku licencjonowania opakowań na Ciebie jako wcześniejszy szczebel gospodarczy. Ustawa określa to mianem „Vorbeteiligung” (wstępne uczestnictwo w systemie).
Co oznacza ustawa o opakowaniach (Verpackungsgesetz)?
Dla pierwszych wprowadzających opakowania na rynek ustawa oznacza m.in. obowiązek uzyskania licencji opakowaniowej. Została ona uchwalona w celu nałożenia na przedsiębiorstwa odpowiedzialności za opakowania w ramach tzw. odpowiedzialności producenta.
Jej celem jest, aby producenci opakowań już na etapie projektowania i wprowadzania produktu na rynek brali pod uwagę, w jaki sposób ich opakowanie będzie mogło zostać zutylizowane lub poddane recyklingowi po zakończeniu cyklu życia produktu.
Co rozumie się pod pojęciem systemu dualnego?
System dualny sięga lat 90., kiedy w Niemczech wprowadzono segregację odpadów na odpady komunalne oraz surowce nadające się do recyklingu, takie jak papier, szkło czy tworzywa sztuczne.
Za odpady komunalne nadal odpowiadają publiczne zakłady oczyszczania.
Natomiast za odbiór i recykling pozostałych odpadów opakowaniowych odpowiadają przedsiębiorstwa prywatne.
System składa się więc z dwóch aktorów, dlatego nazywany jest „dualnym”.
Jako producent lub podmiot wprowadzający opakowania na rynek możesz samodzielnie zdecydować, z którym operatorem działającym w ramach systemu dualnego chcesz współpracować.
Jakie systemy dualne istnieją w Niemczech?
W Niemczech działa obecnie kilka prywatnych firm, które są uprawnione do prowadzenia systemów dualnych i odbioru odpadów opakowaniowych od gospodarstw domowych. Każda z nich oferuje przedsiębiorstwom możliwość zawarcia umowy licencyjnej na opakowania.
Do najważniejszych systemów dualnych w Niemczech należą m.in.:
- Der Grüne Punkt – Duales System Deutschland GmbH (DSD)
- BellandVision GmbH
- Interseroh+ GmbH
- PreZero Dual GmbH
- Veolia Umweltservice Dual GmbH
- EKO-PUNKT GmbH & Co. KG (system dualny należący do REMONDIS-Gruppe)
- Zentek GmbH & Co. KG
- Reclay Systems GmbH
- Noventiz Dual GmbH
- Landbell AG
Każdy z tych systemów oferuje podobne usługi w ramach licencjonowania i recyklingu opakowań, a firmy wprowadzające produkty na rynek mogą swobodnie wybrać operatora, z którym chcą współpracować.
